Kontenjan daralmasından en çok etkilenen puan türü eşit ağırlık olacak gibi. Peki bu yıl EA öğrencileri tercihlerini nasıl planlamalı? Sıralama kaymaları, bölümlere yansımalar ve listeni oluştururken dikkat etmen gereken kritik hamleler… Eşit ağırlıkla tercih yapacak herkes için yol gösterici öneriler yazının sonunda seni bekliyor!
Bu yıl kontenjanlardaki en büyük kaybı eşit ağırlık bölümleri yaşadı. Peki bu durum tercih listelerini nasıl etkileyecek?
Rakip sayısının belirsizliği, kontenjan daralması ve sıralamalardaki kaymalar, EA öğrencileri için riskli ama aynı zamanda stratejik düşünmeyi gerektiren bir tercih dönemini işaret ediyor.
Sistemin sürprizlerle karşılaştığı yıllarda bundan en sık etkilenen puan türü eşit ağırlıklı puan türü olur. Hem o puan türünden seçim yapacak aday profilinin kalabalık olması hem de özellikle sınava sayısal alanda giren bazı adayların iyi matematik performansıyla eşit ağırlıklı sıralamalarda da iyi bir yer edinmesi tercih yapmasa da eşit ağırlıklı adayların sıralama bakımından gerilemesine neden olur.
Her yıl karşılaştığımız en kritik soruyu sınava EA’dan hazırlanan ve EA tercihi yapacak öğrenciler sorar: Önümde kaç sayısalcı var?
Bu sistemin en büyük zaafı rakiplerini puan türüne özel net bir sınıflandırma yapamamasıdır. Genelde EA puan türüyle öğrenci alan programların yığınsal kontenjan toplamlarına ve yerleşme sıralarına baktığımızda, aslında EA puanı hesaplanan çok sayıda adayın EA tercihi yapmadığı yönündedir. Örneğin; yığınsal kontenjan toplamı 8 bin olan EA bölümlerine 30 bininci adayın yerleşebilmesi puanı hesaplanan bazı adayların hiç EA tercihi yapmadan senin rakibin olmaktan çıktığını söyleyebilirim.
Geçen yıl EA puanı hesaplanan, diğer bir ifade ile EA tercih hakkı elde eden öğrenci sayısı 1,7 milyonken bu yıl 1,5 milyona düşmesi avantajlı bir durum gibi görünse de önemli rekabet ilk 20-30 bin arasında yaşandığı için o sıralamadaki öğrenciler için çok anlamlı olmayabilir.
Eksilen lisans kontenjanının yarıdan fazlası EA’da
Eğer bir EA öğrencisiysen, 4 yıllık programlardaki kontenjan eksilmesinin etkilerini en çok sen hissedeceksin. Eksilme eğer Devlet Üniversitelerinde değil de nispeten daha düşük puan ve sıralamalara sahip vakıf üniversitelerinde olsaydı bu kadar kritik bir durum ortaya çıkmayabilirdi. Ancak hem nispeten yüksek puanlı devlet üniversitelerinde hem de puanın en gözde dalları olan Hukuk, İşletme ve Siyaset Bilimi gibi dallarda yaşanması doğal olarak tüm adayları ama az ama çok etkileyecek.
Eksilen 45 bin lisans kontenjanının 25 bini EA puan türü ile öğrenci alan programlar. Bu da 4 yıllık lisans programları içinde sistemin bu yıl en zorlayacağı puan türünün EA olduğunu gösteriyor. Devlet üniversitelerindeki 29 bin azalmayı vakıf üniversitelerindeki 3 bin 600 artışın domine etme şansı da yok.
Ne olacak?
İlk 2-3 binden itibaren taban sıralamalarında yukarı yönlü bir hareket yaşanmaya başlayacak. Geçen yıl 10 bininci öğrencinin girebileceği yere bu yıl belki de 9 bininci öğrenci ancak yerleşme şansı yakalayacak. Geçen yıl 20 binlik sıralama ile öğrenci alan bir bölüme erişildiğinde bu sefer de fark gittikçe artacak ve oraya da 17-18 binlik öğrencilerin girmesi ancak mümkün olabilecek. Sıralamada geriledikçe farklar daha da yükselecek, ama hep bu yükselme ile devam etmeyecek.
Bölümlere nasıl yansır?
4 binin üzerinde bir eksilme ile zirvede yer alan hukuk programında devlet üniversitelerinin taban sıralamaları 60-70 binleri görüyordu. Doğal olarak bu yıl 40-50 binlik sıralama ile son öğrencisini alması bizim için sürpriz olmaz.
Hukuktaki eksilme salt hukukun sorunu da değil. Birçok işletme, iktisat, ekonomi, psikoloji ve uluslararası ilişkiler programlarının da puanlarının yükselmesine neden olacak.
Sorun belli olduğuna göre stratejin ne olmalı?
- Tercih listeni oluştururken listenin üst kısmına kendi sıralamanın çok üstünde okullarla doldurma, özellikle listenin altını daha sağlam ve olası sıralama etkisini absorbe edebilecek programlardan oluştur.
- Az sayıda tercih yapmak yerine 24 tercih hakkının tamamını kullanmaya çalış.
- Tercihlerini birbirine çok yakın sıralama dilimlerinden seçmek yerine dengeli ve farklı sıralamalarla bir liste oluşturmaya özen göster.
- Vakıf ve farklı şehir alternatiflerini yeniden gözden geçirerek şehir ve üniversite yelpazeni genişlet.
- Tercihini daha geniş bir sıralama aralığında yap ve makası geniş tut.
- Tek seçenekli bölüm alternatifi yerine farklı bölümleri yeniden gözden geçirerek seçenek sayını artır.
- EA ile alan programlarda bir kontenjan için ortalama 17-18 adayla yarışıyorsun ve senden daha başarılı olmasına rağmen senin seçtiğin programları seçmeyenler senin rakibin değil, unutma…
