Dijital dünyadaki gelişmelerin iş dünyasına yansıması, iş tanımlarının ve kalifiye eleman ihtiyacının yeniden tanımlanmasını beraberinde getiriyor. 2023 yılında üniversitelerde öne çıkan bölümler, bu nedenlerle dönüşüyor. Peki, her şey hızla değişirken sen değişime uyum sağlama konusunda hangi noktadasın? Gelecekteki mesleğine karar verebildin mi?
Sadece teknoloji dünyasında değil yapay zeka hemen hemen her alanda karşımıza çıkıyor. Artan dünya nüfusuna bağlı olarak tarım alanlarındaki verimi arttırma ve zamanı daha efektif kullanma ihtiyacı artıyor. Hızla gelişen e-ticaret sektörü de derken rekabette ön sıralarda yer almak her zamankinden daha da zorlaşıyor…
Dijitalleşen dünyada yeni nesil mesleklerin de tanımlanmaya başlamasıyla bazı istihdam alanlarının artık kaybolmaya başladığı bazı yeni mesleklerin ise ortaya çıktığını görüyoruz. Yeni nesil üniversite bölümleri ise yeni açılan istihdam alanlarında çalışacak profesyoneller yetiştirmek için açılıyor. Yeni nesil mesleklerin lokomotifi olan otomasyon uzun zamandır hayatımıza girmiş olsa da Endüstri 4.0 olarak da anılan yeni dönemde makine öğrenimi, robotik ve yapay zeka uygulamaları iş dünyasında ciddi bir dönüşüme sebep oluyor.
Yeni nesil üniversite bölümleri
Dünyanın yapay zeka çağını yaşadığı şu günlerde farklı iş kollarında talep artışı devam ediyor. Araştırmalara göre yapay zeka gereken işlerde eğitmenler, açıklayıcılar ve destekleyiciler olmak üzere üç kategoriden söz ediliyor. Yeni üniversite bölümleri bu üç kategoriye personel sağlayacak bölümlerden oluşuyor. Eğitmenler yapay zeka sistemleri hakkında bireylere bilgi verirken, açıklayıcılar teknoloji uzmanları ve liderler arasında bir yerde yer alıyor. Destekleyiciler ise yapay zeka sistemlerinde oluşabilecek sorunları çözme görevi alan teknik kişiler olarak tanımlanıyor. Sen de bu kategorilerden birinde yerini almak için şimdiden gelecekte yapmak istediğin meslek üzerine kafa yormaya ne dersin? Yapay zeka günlük hayattan tarımsal alanlara kadar farklı formlarda kendini gösteriyor. Yapay zeka ile iş yapacaksan onu iyi tanıman ve dijital dünyanın beklentilerini bilmen önemli… Peki yapay zeka hangi iş kollarında kendini gösteriyor? Bu sorunun cevabını aşağıdaki maddelerle vermek mümkün:
- Yapay zeka ve makine öğrenim uzmanı
- Büyük veri uzmanı
- Dijital pazarlama ve strateji uzmanı
- Bilgi güvenliği analisti
- Yazılım ve uygulama geliştiricileri
- Risk yönetim uzmanı
- Veri tabanı ve ağ uzmanları
- Süreç otomasyon uzmanı
Şimdi bu meslekleri biraz daha detaylandırarak yeni açılan üniversite bölümleri üzerinden inceleyelim.
Üniversitelerde yeni açılan bölümler nelerdir?
Dijital akıl hemen hemen tüm iş alanlarına girmiş durumda. İş kolları sistemi devam ettirecek profesyonel kadro ihtiyaçlarını yeni açılan üniversiteler ve bölümler üzerinden karşılamayı hedefliyor. Türkiye’nin hemen hemen her ilinde açılan üniversitelerden birini tercih ederek sen de yeni dünyanın gelişim sürecine katkı sunabilirsin. Bilişim sektöründen tarım sektörüne kadar farklı alanlardaki bölümleri ilgi alanlarını da dikkate alarak inceleyebilir, geleceğini aşağıdaki mesleklerden biri üzerine kurgulayabilirsin. Bu yıl yeni açılan üniversite bölümleri nelerdir diye soruyorsan, aşağıda detayları verilen bazı meslekleri inceleyebilirsin?
- Açık Deniz Tabanı Uygulamaları Teknolojisi: Bu program 2 yıllık bir ön lisans programı. Bölüm, yeni açılan 2 yıllık üniversite bölümleri arasında yer alıyor. Ülkemizin bazı bölgelerinde bulunan doğalgazın üretimi, iletimi ve dağıtımı konusunda bilimsel temelli eğitim veren bir bölüm olarak dikkat çekiyor. Günlük hayatın en önemli ihtiyaçlarından biri olan doğalgaz üretim ve dağıtım serüvenine tanıklık etmek istersen bu bölüm tam sana göre olabilir.
- Bilgisayarlı Sayısal Kontrol (CNC) Programlama ve Operatörlüğü: Bu program da 2 yıllık bir ön lisans programı. Bu programda teknik resim, hassas ölçüm, işleme ve CNC makine kurulumu ve operasyonu konusunda eğitim alabilirsin. Teknik çizimin yanında bilgisayar komutuyla CNC makinesine delme, taşlama, frezeleme gibi işleri yaptırmaktan keyif alacaksan bu bölümü düşünebilirsin.
- Siber Güvenlik: 2 yıllık bir ön lisans programı. Siber saldırıların hızla arttığı günümüz dünyasında; bilgisayarların, mobil cihazların, işletmelerde kullanılan network ağlarının ve elektronik sistemlerin kötü amaçlı siber saldırılardan nasıl korunacağını öğreten bir bölüm. Dijital teknolojiye en yakın bölümlerden biri. Günümüzde hemen hemen her işletme dijital teknolojileri az ya da çok kullanıyor. Bu işletmelerden birinde siber güvenlik uzmanı olarak çalışabilirsin.
- Açık Deniz Sondaj Teknolojileri: 2 yıllık ön lisans programı. TYT puanına göre öğrenci alıyor. Bu bölümü tercih ettiğinde; jeotermal, petrol, maden ve su çıkarma gibi işlerinin zaman etütlerinin yapılmasının yanı sıra sondaj gerektiren hafriyat işlerinde ara kademede çalışabilirsin.
Gelecekte meslekler arası geçiş nasıl olacak?
Günümüzdeki tele pazarlamacı, muhasebeci, taksi şoförü, barmen gibi bazı meslekler yavaş yavaş popülerliğini başka mesleklere devrediyor. Mühendislik, pazarlama, bilişim teknolojileri, insan kaynakları, satış, medya iletişim, iş geliştirme, araştırma, program ve proje yönetimi, operasyonlar, kalite güvence ve sağlık hizmetleri, hukuk, satın alma, danışmanlık gibi mesleklerin de içinde bulunduğu meslekler ise popülerlik kazanıyor. Sen de mesleğini belirlerken tüm bu gelişmeleri yakından takip ederek kararını verebilirsin. Gelecekte bulut bilişim, mühendislik, insan ve kültür, veri ve yapay zeka, ürün geliştirme, satış, içerik, pazarlama gibi farklı iş gruplarındaki meslekler için kariyer şansını sen de yakalayabilirsin.
Mühendislik alanında eğitim alarak bulut bilişim, veri, yapay zeka ve ürün geliştirme gibi kollar altında yer alan mesleklere yönelebilirsin. Pazarlama alanında eğitim alarak, güncel konular hakkında kendini geliştirebilir içerik pazarlaması gibi alanlarda yeni fırsatlar yakalayabilirsin. Finans, satın alma, danışmanlık, eğitim, ürün yönetimi gibi işlerin yapay zeka, içerik gibi iş kolları altına yer alacağı düşünüldüğünde bu alanların da sana yeni fırsatlar sunması mümkün.
Üniversite yeni açılan bölümler incelendiğinde gelecekteki yeni nesil işlere yönelik bölümler açıldığı görülüyor. Bununla birlikte tüm alanlarda insandan makineye doğru bir kayışın olması istihdam sorununu da beraberinde getirebilir. Oran olarak bakıldığında insandan makineye kayan işlerin başında toplanan verilerin işlenmesi geliyor ki değer katmayan otomasyon işlerinin makinelere verilmesi insan hayatında da önemli bir boş zaman dilimi yaratabilir. Bu durum insanın kendi becerilerine odaklanmasını ve güçlü yanlarını parlatmasını sağlama konusunda destek olabilir. Bunun yanı sıra veri toplama, fiziksel aktiviteler, yönetme, iletişim ve etkileşim gibi beceriler de yapay zekanın iş alanına girecek gibi. Sorgulama ve karar vermenin büyük bir kısmı henüz insanda olsa da yeni nesil uygulamalar bu konuda da yapay zekanın etkin rol oynayabileceğini gösteriyor. Geleceğin mesleklerine yönelik yapılan araştırmalarda, meslek ve beceriler şu 5 kategoriye ayrılıyor:
- Örgütsel işler
- Bireysel işler
- Teknoloji odaklı işler
- Veri işleri
- Uygulama işleri
Üniversitede yeni açılan bölümleri tercih etmek istediğinde hangi kategorinin sana uygun olacağını da belirlemende fayda var. Örgütsel işler konusunda çalışmak istersen inovasyon yöneticisi, gerçek sanal transfer mağaza müdürü, blockchain yetenek analisti ya da trend izleyici gibi meslek kollarını inceleyebilirsin. Bu konuda eğitim veren bölümleri de inceleyerek ilgi alanına girip girmeyeceğine karar verebilirsin. Diğer yandan örgütsel değil de bireysel işlerin sana daha uygun olduğunu düşünebilirsin. Bu durumda kişisel marka yöneticisi ve içerik yöneticisi ilgini çekebilir. Bunun yanı sıra yapay zeka eğitimcisi de olmayı düşünebilirsin. Teknoloji odaklı işlere gelince robot tamircisi, robot etik uzmanı, bilişim güvenliği gibi işler ilgini çekebilir. Veri analizi yapmak hoşuna gidiyorsa veri odaklı işleri inceleyebilirsin. Bu kapsama giren bazı işler; veri gizliliği stratejisti, veri üreticisi, veri atığı geri dönüştürücüleridir. Son olarak uygulama odaklı işlerden söz edebiliriz. Uygulama odaklı işlerde ise sanal ve arttırılmış gerçeklik deneyimi yaratıcısı, sanal asistan kişilik tasarımcısı, uzay turizmi operatöründen söz edilebilir. Türkiye’de yeni açılan üniversite bölümleri arasında bu ve benzer konuları işleyen bölümler üzerine detaylı araştırma yaparak gelecekte ne yapmak istediğine karar verebilirsin. Yeni açılan bölümlerde makine öğreniminin yanı sıra teknoloji odaklı işler ve uygulamalı işlerin de olduğu dikkatini çekmiştir. Nasıl çalışmak istediğine karar verdiğinde hayatın boyunca seçeceğin iş için de adım atmış olursun. Peki, seçtiğin işte hangi becerilere ihtiyacın olacak?
Yeni nesil işlerde çalışacaklarda aranan beceriler nelerdir?
Her bir üniversite yeni bölümler açarken öğrencilerine birtakım beceriler kazandırmayı da hedefler. Yeni nesil işler için eğitilen öğrencilerde olması gerektiği düşünülen bazı beceriler aşağıdaki gibi sıralanabilir. Bu becerilerin birçoğu günümüzde de olması gereken becerilerdendir.
- Aktif öğrenme ve öğrenme stratejileri konusunda kendini geliştirme
- Analitik düşünme ve yenilikçi bakış açısı
- Problem çözme yeteneği
- Yeni fikirler oluşturma
- Analiz edebilme ve eleştirel düşünme becerisi
- İnisiyatif alabilme
- Yaratıcı düşünme ve özgün ürünler ortaya çıkarma
- Sosyal etki ve liderlik becerisi
- Teknolojiyi doğru ve etkin kullanma
- Teknoloji takibi ve kontrolü
- Teknoloji tasarımı ve programlama
- Psikolojik dayanıklılık
- Duygusal zeka
- Kullanıcı deneyimi
- Sistemi analiz edebilme ve analiz sonuçlarını değerlendirebilme
- Hizmet oryantasyonu
- İkna ve müzakere becerileri
Yeni nesil işlerin standart uygulamaların dışında öznel olmayı ve fayda sağlamayı önemsediği görülüyor. Veri girişi gibi işlerin makineler tarafından yapılabilmesi insan becerilerinin daha fazla kullanılmasını da beraberinde getiriyor. Böylece insanlar bazı işleri makinelere devrederek potansiyellerinin daha fazlasını kullanabilme olanağı yakalayabiliyor. En yeni bölümler üniversite seçimini de etkileyeceğinden potansiyeline odaklanarak becerilerini geliştirmeye şimdiden başlayabilirsin.
En yeni üniversite bölümleri ile geleceğine yatırım yap
Günümüz dünyası gençlere oldukça fazla imkan sunuyor. Bu imkanlardan biri de dijital dünya. Dijital dünyada etkileşimin fazla olması sayesinde her türlü bilgiye ulaşmak kolay. Bir yandan yeni meslek alanlarını incelerken bir yandan da yeteneklerin hakkında da fikir yürütebilir, hangi yönde kendini geliştirmen gerektiğine karar verebilirsin. Geleceğin tasarlandığı en yeni üniversite bölümleri arasında tercih yapabilmek için potansiyeline odaklanmalısın. Güçlü yönlerine odaklanırken zayıf yönlerini de geliştirmeye çalışmalısın ki gümünüzün multifonksiyonel beceri beklentilerine cevap verebilesin. Yeni dünyanın en önemli becerilerden biri de duygusal dayanıklılıktır. Yoğun iş temposuna karşı duygusal dayanıklılık her iş kolunda koruyucu olarak öne çıkar. Diğer yandan teknik yetkinlikler öğrenilebilir. Bir yandan büyük verileri analiz ederken bir yandan da teknolojik gelişmeleri takip etmek istersen teknoloji odaklı işlerin eğitimini veren bölümlere yönelebilirsin. Geleceğin meslekleri arasında inovasyonun önemli olduğu işlere yönelmek istersen yaratıcılık becerilerin üzerine odaklanabilir, yeni fikirler ve yaratıcı tasarımlarla fark yaratabilirsin. Diğer yandan bireysel çalışmak istersen metin yazarlığı üzerine yoğunlaşabilir, yazdığın içeriklerle marka bilinilirliğini arttırarak müşterilerini rekabette ön sıralara taşıyabilirsin. Bu yıl yeni açılan üniversite bölümleri sana bu konuda farklı bir bakış açısı sunabilir. Tek yapman gereken ise karar vermek ve tercihini yapmaktır. Dijital dönüşüm çağında başarının anahtarı; gerekli becerilere sahip olmanın yanında birçok kişisel becerinin de rekabette öne çıkmanı sağlayacağını unutmamak… İnsan-makine etkileşiminin gittikçe önem kazanacağı geleceğin dünyasına şimdiden adım atmak için becerilerini geliştirmeye ve mesleğini seçmek için araştırma yapmaya başlamanda fayda var.