1959 yılı Ağrı doğumlu olan Bora, Uludağ Üniversitesi İktisat Fakültesi İşletme Bölümü mezunu. İzmir’de başlayan kariyer yaşantısının son 6 yılı İstanbul’da devam ediyor. Aykut Bora, 1 Nisan 2000 tarihinden bu yana BİLFAR Holding A.Ş.’de (Bilim İlaç , Kopaş Kozmetik ) topluluk şirketlerinin İnsan Kaynakları uygulamalarından sorumlu İnsan Kaynakları Müdürü.
Bilim İlaç hakkında bilgi verebilir misiniz?
Bilim İlaç’ın İstanbul’un Tünel semtinde 1953 yılında başlayan ve 50. yılını kutladığımız başarılı bir öyküsü var. Bugün 140 yerli ve yabancı ilaç firmasının sektörün kendine özgü ve etik kurallarıyla rekabet ettiği çok zor bir pazarda sürekli ilk 10 sıralamasında yer almaktayız. Pazarda bu başarı çizgisini yakalayan firmamızın en önemli hedeflerinden biri gelecekte pazarın gelişen ve değişen koşullarına uyum sağlayacak bir kurumsal organizasyon yapısını gerçekleştirmek olduğunu düşünen bir yönetim anlayışına sahibiz. Bu amaçla 1999 yılı sonunda başlayan “Yönetim Sistemleri Geliştirme Projesi” kapsamında EFQM (European Foundation for Quality Management) “İş Mükemmeliği Modeli”ni süreçler bazında uygulamaya başladık. Öncelikli hedefimiz ödül almak değil, şu andaki hedefimiz sadece içinde bulunduğumuz koşulları geliştirmek. Bilim İlaç, BİLFAR Holding’in en büyük şirketi ve ulusal pazardaki başarısını son yıllarda başlayan ihracat faaliyetleriyle dünyanın farklı bölgelerinde göstererek ülke ekonomisine katkıda bulunmayı hedefliyor.
Üretim faaliyetleri Ayazağa ve Çerkezköy’de tamamen otomasyona dayalı ve beşeri ilaç üretimi yapan tesislerde, bugün ilaç sanayinin en iyi üretim teknolojileri ile GMP ve GLP standartlarına uygun olarak gerçekleştiriliyor. 200’ü Mavi Yakalı olmak üzere toplam 1155 çalışanımız var ve insan kaynağımızın önemli bir bölümünü ülkemizinçeşitli bölgelerinde satış ve tanıtım etkinliğini artırmaya yönelik Tıbbi Satış Mümessilleri ve Bölge Yöneticilerimiz oluşturuyor.
50 yıldan bu yana bu sektörde hizmet veriyorsunuz. Dünü ve bugünü değerlendirdiğinizde ortaya çıkan en belirgin farklar neler?Son 50 yılın en belirgin koşulları değişen üretim teknolojileri, üretim standartları, ulusal pazarın rekabet koşulları, uluslararası pazarlardaki yeni fırsatlar ve insan kaynağının kalitesidir.
Firmanızla ilgili ve sektörle ilgili geçen 50 yıla bakarak önümüzdeki 50 yıl hakkında neler diyebilirsiniz?
Firmamızla ve sektörle ilgili gelecek 50 yılı bugünün dünyasındaki hızlı değişen koşullara bakarak bu kadar uzun süreli tahmin etmek tabi çok zor. Ancak, Bilim İlaç pazarın gelişen ve değişen koşullarına uyum sağlamak amacıyla stratejik planlarını bugünden yaparak öncelikle, uygulamaya aldığı “Yönetim Sistemleri Geliştirme Projesi” ile tüm sistem ve süreçlerini bu doğrultuda geliştirmektedir.Türk ilaç sektörünün önümüzdeki yıllarda iki büyük değişim yaşayacağı beklenmektedir. Bunlardan birincisi patent yasasının yürürlüğe girmesi, ikincisi ise OTC (Reçetesiz satılan ürünler) ilaçlar hakkında yapılması beklenen yasal düzenlemelerdir.Patent yasası ile Türk İlaç Firmalarının pazar payları küçüleceği kaçınılmaz bir gerçektir. Yerli ilaç sanayi patent süresi bitmiş jenerik ilaçlarla sınırlı kalacak, potansiyel yaratacak yeni ürün bulma olanakları azalacaktır ve dolayısıyla küçük ölçekli yerli ilaç firması sayısında azalma gözlenecektir. Bilim İlaç son yıllarda devamlı Türk İlaç Pazarı’nın ilk 10 sırasında yer almış, geniş ürün yelpazesi ve her kademede nitelikli insan kaynağı bulunan bir firmadır. Sektörde yerini uzun yıllardır koruyan ve geliştirmeye çalışan düşünce yapısı ve ürün portföyümüz ile pipeline’daki ürünler önümüzdeki yıllar için umut vericidir. OTC Yasası ile hastalıkların tanı – tedavi ve önlenmesinde spesifik ve selektif kullanıma yönelik olmayan ürünler reçetesiz satılabilecek, fiyat serbestliği olacak ve geri ödenmeyecektir. Bu uygulamanın gerçek anlamda hayata geçirilmesini takiben, bu ürünlerin eczane dışındaki yerlerde satılması, sınırlı da olsa reklam ve tanıtım yapılması beklenen gelişmelerdir.
İnsan Kaynakları departmanınızda izlediğiniz politika hakkında bilgi alabilir miyiz ?
İnsan Kaynakları politikamız “Müşterilerimize, çalışanlarımıza ve hissedarlarımıza artan getiriler sağlayarak Türk İlaç Pazarı’nın en büyük 5 firması içerisinde yer almak, vizyonuna yönelik öncelikle topluluğumuz bünyesindeki şirketlerin kendine özgü koşullarına göre stratejik plan ve hedefleri doğrultusunda organizasyon yapılarını dinamik tutmalarını sağlayacak İnsan Kaynakları sistemlerini uygulamak ve geliştirmektir.
İnsan kaynağımızı etkin ve verimli kullanmak amacıyla:
- Kurumsal ve kişisel gelişimi sağlayacak şirket içi ve şirket dışı eğitimlerin uygulanması ve bilgiyle desteklenen ve gelişen bir organizasyonun yaratılması
- Sadece bugünkü gereksinimlerimizi karşılayacak bir çalışan profili yerine her türlü yeniliğe ve öğrenmeye açık, ekip çalışmasına yatkın, eğitimli ve sahip olduğu bilgiyi kullanabilecek ve her şeyden önemlisi de insan öz değerlerine bağlı adayların işe alınması
- Çalışanlarımıza profesyonel bir iş ortamı hazırlanarak, kariyer fırsatlarının hazırlanması
- Topluluk değerlerini benimseyerek , çalışan memnuniyetinin en üst seviyede tutulması,
hedefimizdir.
Genç enerjileri iyi değerlendirmeye yönelik nasıl bir tutum içindesiniz ?
Bilim İlaç son yıllarda uyguladığı İnsan Kaynakları politikaları ile genç bir şirket oldu. Çalışanlarımızın % 85’i 35 yaşın altında ve bu şirketimizin yarınları için uyguladığımız önemli bir İnsan Kaynakları stratejisi.Tıbbi Satış Mümessili olarak her yıl belli dönemlerde yaptığımız işe alımlarda tamamen üniversite mezunu ve 28 yaş gibi genç ve bu pozisyonda deneyimsiz adaylara öncelik veriyoruz. Organizasyonumuzun uzmanlık ve deneyim gerektirmeyen diğer tüm pozisyonlarında da yine üniversite mezunu genç adaylar yer alıyor. Bilimsel Bölüm olarak tanımladığımız ve bünyesinde Kalite Kontrol, Kalite Güvence, Ar-Ge, An-Ge ve Ruhsat gibi departmanların yer aldığı organizasyonumuzun etkinliği için son derece önemli olan bu bölümlerin 2003 yılındaki yeni yapılanması kapsamında Kimya Mühendisliği, Kimya veya Eczacılık bölümlerini bitiren 25 yeni adaya öncelik verdik ve bu yeni arkadaşlarımızın büyük bir bölümü çalışma yaşamına ilk kez Bilim İlaç’ta başladı.
Uyguladığınız kurumsal bir eğitim söz konusu mu?
Uygulamaya çalıştığımız İnsan Kaynakları politikalarının temelinde kurumsal ve kişisel gelişimin eğitim programlarıyla desteklenmesi var. Mayıs ayında proje çalışmaları tamamlanarak uygulamaya aldığımız “Kariyer Yönetim Sistemi” kapsamında öncelikle pazarlama ve satış organizasyonumuzda görev yapan 700 Tıbbi Satış Mümessili ve Bölge Yöneticisi’nin sahip olduğu medikal ve ürün bilgisinin etkin ve verimli kullanması amacıyla “Satış Eğitim Yöneticileri” istihdam ederek şirketimizin hedeflediği iş sonuçlarına ulaşmasını sağlayacak kariyer eğitimlerini tanımladık ve bu programları yoğun bir şekilde ülkemizin çeşitli bölgelerine giderek uygulamaktayız. Ayrıca, Kariyer Yönetim Sistemi ile Kariyer Kurulu’nda Genel Müdür’ün başkanlığında şirketimizde her pozisyonun kilit çalışanını belirledik ve bu çalışan topluluğuna “Yıldızlar Takımı” adını verdik. Halen Kırmızı, Yeşil ve Mavi Yıldızlar Takımı olarak ayrılan bu çalışanlarımızın kişisel gelişim planları üzerinde çalışıyoruz ve bu modelin temelinde kişisel gelişimin liderlik becerileri ve mesleki konulardaki eğitimlerle desteklenmesi ve rotasyon, son derece önemli olacak. İngilizce dil eğitimi de en temel kurumsal eğitimlerimizden ve pozisyonun gerektirdiği dil bilgisi yeterli olmayan tüm çalışanlarımız da bu programlardan yararlanabiliyor.
İnsan Kaynakları’na ilişkin Türkiye ve dünyadaki gelişimleri değerlendirir misiniz? Özellikle sektörünüzden yola çıkarak Türkiye’ nin bulunduğu ve bulunması gereken noktayı değerlendirir misiniz?
İnsan Kaynakları bölümleri ve yöneticileri personel ve endüstri ilişkileri yönetiminden İnsan Kaynakları yönetimine geçişte çok zor bir dönem yaşadı. Ancak, dünyayla çok kısa sürede entegre olmamız, toplam kalite yönetimi, benzer modeller ve yeni yasal düzenlemeler organizasyonların İnsan Kaynakları’ndan bir hizmet birimi olarak beklentilerini de geliştirerek değiştirdi. İnsan Kaynakları konusunda çok yetkin ve istekli bir çalışan ve yönetici profilinin olmasının ülkemizdeki İnsan Kaynakları uygulamalarının gelişimde organizasyonlar için umut verici olduğunu düşünüyorum. Ancak, İnsan Kaynakları yönetiminin organizasyonlardaki varlığını koruyabilmesi ve etki alanını genişletebilmesi, şirketlerin iş sonuçlarına ve toplam başarısına katkısının açıkça görülmesine bağlı olacaktır. İnsan Kaynakları’nın yakın gelecekteki en önemli rolü şirket değerlerini koruyan ve kuralları belirleyen farklı bir misyon üstleneceği ve daha fazla dış kaynak kullanarak (outsourcing) İnsan Kaynakları sistem ve süreçlerinin yapılandırmasıdır.
İşe alımlarda nasıl bir yol izliyorsunuz. Kariyer.net’in bu noktada size nasıl faydası oluyor?
Organizasyonumuzdaki boş pozisyonlar ile ilgili kendi aday havuzumuzu ve Kariyer.net aday veri tabanını öncelikle kullanmaktayız. İşe alım sürecimiz yıllık İnsan Kaynakları planları ile başlar. Ön görüşmeler İnsan Kaynakları tarafından yüz yüze görüşmeler veya panel mülakatlarla yapılır ve bu aşamada çeşitli testler, bilgi veya yabancı dil seviye tespit sınavları uygulanır. İnsan Kaynakları tarafında oluşturulan kısa listede yer alan adaylarla ikinci görüşmeler birim ve bölüm yöneticilerince yapılır ve olumlu bulunan adayın referans kontrolleri sonucunda da iş teklifi yapılarak mutlaka “Oryantasyon Sistemi” kapsamında oryantasyon programlarına alınır. Kariyer.net bize yüksek rekabet ortamında nitelikli elemana ulaşabilmek için zaman, işgücü ve maliyet olarak büyük avantaj sağlıyor. Ayrıca üzerinde en çok durduğumuz konulardan biri de çeşitli pozisyonlara başvuru yapan adaylarla ilgili başvuru sonuçları ve her türlü geri bildirimin elektronik ortamda yapılması. Bu da son derece profesyonel bir yaklaşım olanağı sunuyor. Zaman, işgücü ve maliyet olarak büyük avantaj sağlıyor. Ayrıca üzerinde en çok durduğumuz konulardan biri de çeşitli pozisyonlara başvuru yapan adaylarla ilgili başvuru sonuçları ve her türlü geri bildirimin elektronik ortamda yapılması. Bu da son derece profesyonel bir yaklaşım olanağı sunuyor.
