Teklif mühendisi nedir sorusu şöyle cevaplanabilir; teklif veya teklif usulü ile çalışan işletmelerde, projeleri derinlemesine inceleyerek sözleşme koşullarının müşterilerin gereksinimlerini karşılama durumunu denetleyen profesyonellerdir. Teklif mühendisi ne demek sorusu ise şöyle yanıtlanabilir; müşterilerin ihale gereksinimleri, alt yüklenici ve tedarikçi gereksinimleri ile ilgili tüm ticari tahmin faaliyetlerini gerçekleştiren kişidir. Personel, ihale talebinin alınmasından sözleşmenin imzalanmasına ve bunun sonucunda operasyonlara devredilmesine kadarki süreçte aktif olarak görev alır. Teklif mühendisi, yeni bir tesisin inşasından yeni bir yazılımın tasarlanarak üretilmesine kadar birçok alanda görev yapabilir. Temelde projelere yönelik teklifin alt yapısıyla ilgili belgelerden projenin uygulanması için gerekli finansal araştırmanın yapılmasına kadarki aşamada görev alır. Bazı işletmelerde teklif mühendisi tam zamanlı olarak çalışır. Bunun yanı sıra mühendis, tam zamanlı çalışabileceği gibi danışmanlık vererek serbest zamanlı da çalışabilir.

Bir teklif çağrısı yapıldığında öncelikle çağrı ile ilgili gerekli incelemelerin yapılması, işi alacak işletmenin teklif şartlarında yer alan ihtiyaçları ne ölçüde karşıladığının tespiti ve ilgili belgelerin hazırlanması için çalışmanın yapılması teklif mühendisi ne iş yapar sorusunun cevabıdır. Adaylar teklifin tahmini maliyetlerini, ilgili malzeme ve iş gücü ihtiyacını genel olarak bilmelidir. Buna karşılık çalıştığı kuruluşun da ikna edici ve nitelikli bir teklif hazırlayabilme kapasitesinin farkında olmalıdır. Teklif mühendisi için en önemli madde maliyetler konusu olduğundan doğru fiyatlandırmanın yapılabilmesi amacıyla piyasa şartlarına tam olarak hâkim olması gerekir. Teklif mühendisi, işletmenin referans işlerine atıfta bulunarak niteliklerini ve iş gücü kapasitesini doğru bir şekilde tanımlayarak ilgili şartnamelerin nasıl yerine getirileceğini aktarmalıdır. İşin tamamlanmasında ihtiyaç duyulacak malzemenin, ekipmanın ve diğer işlemlerin tanımlaması net bir şekilde yapılmalıdır. Aday, zaman yönetimi konusunda da başarılı olmalı, işin şartlara uygun olarak bitirilerek teslim edileceği zamanı tahmin edebilmelidir. Bu nitelikler müşterinin beklentilerinin karşılanmasında hayati öneme sahiptir. Teklif mühendisi farklı fiyatlandırma modelleri ile doğru fiyatlandırma tahminleri üretmelidir. Müşteriler genellikle en düşük fiyatlı teklife yönelir. Diğer firmalardan gelen teklifleri tahmin etmek ve maliyetleri doğru ayarlamak da teklif mühendisi görev tanımı içindedir.

Teklif mühendisi nasıl olunur sorusu cevaplanırken alana yönelik olarak doğrudan alınabilecek bir eğitimden bahsedilemez. Ancak genellikle farklı alanlarda alınmış olan mühendislik eğitiminin yanında maliyetlerin tahmin edilmesi konusunda deneyim talep edilir. Teklif mühendisi olmak isteyen adaylarda aranan nitelikler, genelde çalışılan alan özelinde belirlenir. Söz konusu bir inşaat ihalesi için inşaat mühendisi, bir elektrik sistemleri ve ekipman ihalesi için elektrik mühendisi, bir yazılım geliştirilmesi için ise yazılım mühendisi tercih edilebilir. Belirli bir mühendislik alanıyla ilgili ekipmanlar ve kurulum/inşaat süreçleriyle ilgili bilgiyle tecrübe, teklif mühendisliğinde oldukça önemlidir.

Teklif mühendisi, maliyet tahminlerinin bulunduğu dokümantasyonu oluşturmalıdır. Bu sebeple iyi bir hesap uzmanı olmalı, sistematik ve açık belgeler yaratabilmelidir. Aynı zamanda farklı teknik veya mühendislik birimleri, tedarikçiler ve yüklenicilerle birlikte program yapmak zorundadır. Dolayısıyla takım çalışmasına uyum sağlayabilmeli ve zaman zaman yönlendirme yapması gerekebileceği için liderlik niteliklerine de sahip olmalıdır. Aday, uluslararası çalışan bir kurumda görev alıyorsa mutlaka yabancı dil yetkinliğine de sahip olmalıdır. Teklif mühendisi olabilmek için sağlanması gereken şartlar şunlardır;

• Teknik resim ve üç boyutlu model gibi tasarımları değerlendirebilmek için teknik becerilere sahip olmak, teknik resim ve üç boyutlu model çizebilmek.
• Şartname, normlar ve mevzuatlar gibi hukuki prosedürlere hâkim olmak.
• Birimler arası koordinasyonu sağlayacağı için zaman yönetimi konusunda tecrübeli olmak.
• Finansal konularda bilgi sahibi olmak, maliyetlendirme yapabilmek.
• Çalışılan sektör hakkında bilgi sahibi olmak.
• Sistematik arşivleme konusunda bilgi sahibi olmak.
• Güçlü bir yazılı ve sözlü iletişim becerisine sahip olmak.
• İkna becerileri yüksek olmak ve etkili sunum yapabilmek.