Yarıyıl ya da dönem sonu sınavların kötü geçti, ama önünde bir sınav daha var: Bütünleme sınavı. Peki, bütünleme sınavlarına nasıl hazırlanmalı?
Bütünleme sınavı adından da anlaşılacağı gibi eksik kalmış eğitim öğretim sürecini tamamlamak ve bütüncül bir şekilde sonuçlandırmak için yapılır. Bu nedenle ilk yapacağın şey, ders bazında konu konu tarama yapıp, hangi konu ya da alt konuların eksik olduğunu tespit etmen olmalı. Bunu yapmak düşündüğün kadar da zor değil. Öğrencilerin çoğu nereden soru kaçırdığını oldukça iyi bilir. Nerede hata yaptığını bilmek ise işlerini kolaylaştırır.
Konu ya da kazanımları dikkate alarak çalışmalısın
Eksik olduğun konu ya da alt konuları tespit ettikten sonra yapman gereken ilk çalışma; kavram, terim ve bilgi düzeyinde temel eksikleri gidermeye yönelik konu çalışmaları yapmaktır. Bu çalışmaları yaparken basılı hazır ders notu vb. kaynaklar kullanabileceğin gibi kendine özgü ders notları çıkarman da oldukça faydalıdır.
Özet ders notları çok önemlidir. Sonrasında pekiştirme amaçlı çözülecek değerlendirme testlerinde yapılamayan soruların çözümüne referans olacaktır. Tüm kitapları ve kaynakları taramaktansa özet konu anlatımlarından yararlanmak pratik ve verimlidir. Kazanım tarama ve benzeri konuyu ne kadar öğrendiğini ölçmeye yarayan ölçme araçları, aynı zamanda nerelerde eksiklerinin olduğunu da gösterir. İşte senin odaklanman gereken tam da bu sorular ve ilgili konularıdır.
Bazı sorular birden fazla konuyla hatta başka derslerle ya da disiplinlerle de ilişkili olabilir. Bunu ayırt etmek için bilinçli bir şekilde sınav değerlendirmesi yapmalısın. Aksi taktirde gerek bütünleme sınavlarına hazırlık sürecin gerekse sınavlarla geçirdiğin zaman gibi çok değerli kaynaklarını kaybedebilirsin.
Özet ders notlarını organize etmelisin
Kısa ve işlevsel ders notları (konu özetleri) çıkarman kısa ve uzun vadede sana çok şey kazandıracaktır. Çünkü ders notu çıkarmak, başlı başına bir öğrenme sürecidir. Sana özgü cümle ve tasarımla yapılandıracağın bu kaynağı, kişisel ders kitabıymış kullanabilirsin. Sana özgü olan bu kaynak, zaman kullanımı açısından da zaman kazanmanı sağlayacaktır.
Ders notu çıkarırken en çok dikkat etmen gereken şey doğru başlıklar kullanmaktır. Çünkü başlıklar nerede ne bulacağının yol işaret levhasıdır. Bu levha yanlış olursa notlarının içinde kaybolup en değerli varlığın olan zamanını çöpe atabilirsin. Özet çıkarmak önemli ve çok faydalı bir beceridir. Her derste ve disiplinde işine yarar. Özellikle sınava hazırlık süreçlerinin vazgeçilmezidir ve uzun vadede sağlam bir kaynaktır.
Ders notlarını ya da konu özetlerini kesinlikle kendi emeğinle çıkarmış olman avantaj sağlar. Elbette başkalarının çıkardığı özetler de işe yarayacaktır; ancak başkası tarafından hazırlanmış en iyi konu özeti kendi konu özetin kadar işlevsel olamayabilir. Sen yine de başkalarının özetlerini ya da ders notları da inceleyebilirsin, ancak doğruluğundan emin olmalısın. Özet çıkarma işini seçtiğin materyallerle eğlenceye dönüştürmen, sıkılmadan çalışmana yardımcı olur.
Sayısal ve sözel dersler farklı yöntemlerle çalışılmalı!
Bütünleme sınavı çalışmalarını temel iki parametreye göre şekillendirmelisin. Bunlardan ilki dersin sayısal mı sözel mi olduğu diğeri de yapılacak sınavın çoktan seçmeli test mi yoksa açık uçlu sınav mı olacağıdır. Gel, bu ikisini ayrı ayrı ele alalım:
Sayısal bütünleme sınavları için püf noktaları
Sınavın sayısal bir derse aitse konu çalışmanı öz ve kısa tutmalısın ve olabildiğince aşamalandırılmış sorular çözülmelisin. Aşamalandırılmış sorular derken gözün korkmasın. Aşamalandırmadan kasıt konuyu pekiştirmeye yönelik temel ve klasik soruların bulunduğu bir değerlendirme ve sonrasında da konuyu derinlemesine ölçen daha komplike beceri temelli soruların bulunduğu ölçme araçlarıdır. Sonra sıcağı sıcağına kontrol etmeli ve yanlış ya da boş sorulara yönelik geriye dönüp konu tekrarı yaparak tekrar çözmelisin. Her soru sonrası bunu tekrarlamalısın. Asla onlarca soru çözüp topluca sonuçlarını değerlendirme yoluna gidilmemelisin. Eğer hala soruların çözümünde güçlük çekiyorsan, o zaman senin farklı bir bakış açısıyla durumu ele almaya ihtiyacın var demektir. Bunun için öğretmenlerinden ya da arkadaşlarından destek alabilirsin. Kolektif çalışmalar her zaman daha verimlidir ve insan beyni kolektif çalışmalara daha uygundur.
Sözel bütünleme sınavları için püf noktaları
Sınav sözel bir derse aitse kısa konu özetlerinin olduğu ön çalışmalar daha fazla önem kazanmaktadır. Terimler, kavramlar, olgular, bilimsel ifadeler ve temel alan bilgilerinin anlamlı bir şekilde ilişkilendirilerek not edilmesi gerekmektedir. Dağınık ve zayıf içerikli özet çalışmaları, zaman kabına neden olur. Kısa cümlelerden oluşan, terim, kavram ve olguların vb. farklı yöntemlerle vurgulandığı özet çalışmalar altın değerinde özgün bir kaynak olacaktır. Terim çalışmalarında arama motorlarından da faydalanabilirsin. Üstelik kazandırdığı zamanı hem ilgili ders hem de başka dersler için de kullanabilirsin. Sözel derslerde çalışmalar yaparken, daha özet çıkarma aşamasında örnek sorular çözebilirsin. Böylece bu konuların da hafızanda kalmasını sağlarsın. Kontrolü ise ertelemeden yapmalı ve yanlışlar üzerinde konu çalışmasını sıcağı sıcağına tamamlamalısın.
Bütünleme sınavı çoktan seçmeli mi açık uçlu mu?
Çoktan seçmeli bütünleme sınavları için püf noktaları
Sınavın çoktan seçmeliyse konu özet çalışmasının hemen ardından tarama benzeri testler uygulamalısın ve varsa konu bazında eksiklerini tamamlamalısın. Daha sonra da daha fazla beceri isteyen nitelikte testler çözmelisin. Gireceğin sınavın formatına uygun sorularla çalışman sana avantaj sağlar. Her testten sonra değerlendirme yapılmalı ve eksik konuları hemen tamamlamalısın. Sonra aynı süreci tekrar etmelisin. Zaman kaybı gibi görünse de kesin ve emin sonuçlar almanın ve yine yeniden sınavlara girerek çok daha fazla zaman kaybetmenin önüne geçmenin yegane yolu budur.
Açık uçlu bütünleme sınavları için püf noktaları
Sınav açık uçlu ise bu tip bütünleme sınavlarında vereceğin cevabın içeriğinin doğru olmasıyla birlikte mantıklı bir ilişkilendirmeye de sahip olması gerekir. Soruyu okuyup değerlendirecek kişinin (öğretmenin) cevabı bütüncül bir şekilde anlaması olumlu değerlendirme açısından oldukça önemlidir. Anlamsız ilişkilendirmeler; içerikteki bilgiler doğru bile olsa yeterli puanı sana sağlamayabilir ya da doyurucu içeriğe sahip bir cevap, doğru ilişkilendirilmezse anlam bütünlüğü yakalanamadığı için de yeterli puanı alamayabilirsin. Sayısal bir dersin açık uçlu sınav değerlendirmesiyle sözel bir dersin açık uçlu sınav değerlendirmesi oldukça farklıdır. Buna rağmen her ikisinde de aranacak özellik doğru bilgilerin doğru bir ifadeyle sunulmasıdır.
Bütünleme sınavında genel olarak yapman gerekenler
- Final sınavın kötü geçti, ancak şimdi düzeltme zamanı; diğer sınavları geride bırak,
- Sınavın tarihi ve konularını netleştir, notlarını tamamla,
- Güçlü ve zayıf olduğun konuları tespit et,
- Bu konulara yönelik sade ve işlevsel notlar çıkar (özet)
- Konu pekiştirme çalışmalarından sonra daha komplike ve beceri temelli sorularla gireceğin bütünleme sınavının formatında hazırlık soruları çöz ya da açık uçlu sınav formatına uygun soru/cevap cümleleri yaz.
Unutmaman gereken bir diğer konu ise eğer bir konu kısıtlaması yoksa tüm yılı kapsayan bir bütünleme sınavına gireceğindir. Bu da bütün konuları ele alacağın çalışma sürecini, kısıtlı zamana yayarak iyi bir planlama yapman gerektiği gerçeğini ortaya koyar. Son dakikaya bırakılan bütün çalışmalar eksik kalma ihtimali taşır. Bu nedenle zamanı iyi kullanmalı ve çalışmalarını buna göre planlamalısın.