Toksik üretkenlik (Toxic Productivity) nedir?

Başarının bir dengeye bağlı olduğunu düşündüğümüzde, tembel bir yapıyı sürdürmenin ya da hayattaki birçok şeyi erteleyerek sadece çalışmaya odaklanmanın, bizi hedefe ulaştırmayacağını söyleyebiliriz. Toksit üretkenlik, bizi neden başarıya götürmez? Sorunun cevabı bugünkü yazımızda! 

Toksik üretkenlik; öz değerimiz ile üretkenlik seviyemizi paralel görerek aşırı üretken olmaya çalışmak sonucunda fiziksel, duygusal ve zihinsel sağlığımızın olumsuz etkilenmesidir.

Herkes aşırı ataleti bilir, ancak aşırı üretkenliği bilmek ve bu konuya dikkat çekmek de önemlidir. Çünkü aşırı atalet kadar, aşırı üretkenlik de zararlıdır. Aklımızın sürekli işte olması, ailemizin, arkadaşlarımızın, çevremizin ve ilişkilerimizin zarar görmesi bu toksik üretkenliğin en büyük belirtileridir.

Duygularımızın bizi ele geçirmesi, aklımızın sürekli işte olması, işleri tamamlayamadığımız duygusunun hakim olması kötüdür. Toksik üretkenlik içinde olan insanların sonunda “tükenmişlik sendromu” yaşaması çok muhtemeldir ve bir kırılma noktasından sonra tekrar iyileşmek çok daha zordur.

Toksik üretkenlik kişisel bir gelişim takıntısı olarak görülebilir. Ne kadar üretken olunursa olunsun, hiçbir zaman bununla mutlu olmamaktır. Daha fazlasını yapmamış olmanın suçluluk duygusuyla sağlığımıza, ilişkilerimize ve genel refahımıza  zarar verecek ölçüde çalışabiliyoruz. Gerçekçi olmayan beklentilere sahip olmak, böylece sürekli başarısız olduğumuzu hissetmek bizi mutsuzluğa götürecektir. Bu nedenle dinlenme zamanı geldiğinde dinlenmiyorsak, kendimize vakit ayıramıyorsak, bu sorun sadece kişisel olarak bizim değildir ve geniş bir kültürel soruna da dönüşmektedir. Sosyal medyada sürekli çevrimiçi olma baskısı gibi…

Ailemizle, dostlarımızla veya işverenlerle yaşadığımız bu dinamikler, öz değerimizi üretkenliğimize göre ölçmeye teşvik eden reklamlarla doludur. Eğer şirketler bizi, üretkenliğimizi maksimize etme konusunda takıntılı hale getirebiliyorsa o zaman bize ihtiyacımız olmayan bir sürü ürünü de satabilirler. Zehirli bir kısır döngüye ne kadar derinden çekildiğimizi bazen fark etmeyebiliriz.

Özünde, verimlilik bir yaşam felsefesidir. Verimli olmak bir rutin halidir, her an bilinçli olarak ne yapıyorsak onu yapmaktır. 21.yüzyıl makinesinde bu toksit üretkenlik kültürü doğmuştur. Toksik üretkenlik işkoliklikten daha fazlasıdır; çünkü işkolik olmak aralıksız olarak çalışma zorunluluğu iken, toksik üretkenlik daha fazlasını yapmadığımız veya söz konusu projeyi daha erken bir zamanda bitirdiğimiz için kendimizi suçlu bile hissetmemize neden olabilir.

Tanınabiliriz, başarılı olabiliriz, en iyi sınav sonuçlarını alabiliriz, para içinde yüzebiliriz. Ancak fiziksel ve zihinsel sağlığımızı kaybedersek bunların ne önemi olur?

Kişisel bakım listemizde pazarlık konusu olmayan bazı şeyler olmalı. Bunlar;

Ne kadar meşgul olursak olalım her zaman kendimize ayırdığımız bir zaman yaratmak gibi. Yemek yemek ya da egzersiz rutinimize devam etmek gibi. Rutinlerimize devam etmek zihinsel, duygusal ve fiziksel sağlığımız için gereklidir. Meditasyon yapalım, basit nefes egzersizleri uygulayalım, dua edelim, şükran defteri tutalım…

Aristotales’e göre; mutluluk özünde başarma halidir. Bazen toksik üretkenlikle, hayatımızdaki yankı odasının kaçınılmaz çöküşüne farkında olmadan düşebiliriz. Üretkenliğe güvenmenin getirdiği stres benzersizdir ve yönetmesi güçtür. Üretkenliğe olan takıntımız çok çalıştığımız ve istediğimiz sonuçları alamadığımız anlarda zihinsel, psikolojik hatta fizyolojik olarak bir yıkım olabilir.

Tam da bu yüzden dinlenme ve durma zamanlarımızı bilelim, kendimizi sevelim ve kendimize karşı da sabırlı olmayı öğrenelim. İşte o zaman mutluluk hayatımızda başlayacak ve toksik değil, mutlu olabileceğimiz, huzur bulabileceğimiz bir üretkenlik yaşanacaktır.

Sevgili Aysel Korkmazer’e bu makaleye katkılarından dolayı teşekkür ederim.